Csepel.info

Önálló gondolatok híján sérül 1956 emlékezete. Hatvan év múltán mintha nem tudnánk pontosan megfogalmazni, miért is fontos a jövő Magyarországának október huszonharmadika. Tudós történészek, kutatók sokszor elmondták, hogy mindaz, ami történt, immáron történelem. Hogy nem megélni, hanem inkább kutatni kell 1956-ot. Én mégis azt hiszem, hogy amíg őrizzük a hús-vér emberek emlékét, mégsem zárhatjuk be október huszonharmadikát a történelemkönyvekbe.

Mert szükségünk van a saját hőseinkre, szükségünk van olyan példaképekre, akikre nap, mint nap felnézhetünk. A hősök tisztelete önmagunk tiszteletére tanít. Példaképek nélkül nincs jövőnk.

Amikor a Magyar Országgyűlésben – Németh Szilárddal közösen – Csepelt képviseltem, abban a megtiszteltetésben volt részem, hogy Wittner Mária mellett ülhettem. Csepel díszpolgára ő, ahogyan a nemrégiben elhunyt Kovács Sándor vezérőrnagy vagy éppen Fráter Béla, a Sztálin-szobor ledöntője is. Büszkék vagyunk arra, hogy az egykori hősök utat mutatnak a mai csepelieknek. Ugyanakkor biztos vagyok abban, hogy éppen az ő emlékük és jelenlétük miatt 1956 nem pusztán iskolai tananyag, nem holt betű a történelemkönyvekben.

Az 1956-os Csepeli Büszkeségpontot, a kerület állandó kiállítását vállaltan is az igazodási szándék hívta életre. Hogy a valósághoz igazodjunk, ne pedig a nemzedéki emlékezetet beszennyező hazugságokhoz. S hogy ne csak szavakkal magasztaljuk 1956-ot, de meg is elevenedjenek a történelmi idők.

A kiállítás első részében egy történeti tárlatot találhatunk, amelyen végighaladva bepillantást nyerhetünk az 1956-hoz vezető útról, a forradalom eseményeiről, a szabadságharc vérbe fojtásáról. Megismerkedhetünk 1956 csepeli hőseivel, azokkal az egyszerű emberekkel, zömében munkásokkal, akik a kommunista diktatúra elleni lázadás élére álltak, és ezért az életükkel kellett fizetniük. A történelmi eseményeket tablók, korabeli fotók nagyításai, kortörténeti dokumentumok mesélik el. A vitrinekben számos érdekességet láthatunk: az ÁVH által használt bilincset, gumibotot, pisztolyt, vagy éppen a forradalmárok fegyvereit, a Molotov-koktéltól a golyószóróig.

A domb alatt található az óvóhely belseje. Itt a kiállítás életképekkel folytatódik, melyek 60 évvel korábbra repítik vissza a látogatót. A korabeli bútorokkal berendezett légoltalmi létesítményben az élethű hangulatról az ‘50-es éveknek megfelelő ruházatba öltöztetett bábuk gondoskodnak.

1956. november 4-én hajnalban a szovjet csapatok elfoglalták Budapest és Magyarország legfontosabb stratégiai pontjait. Mi, csepeliek különösen büszkék lehetünk elődeinkre: nálunk harcoltak legtovább a megszálló oroszok ellen. Itt, a Tamariska-domb alatt légoltalmi óvóhely húzódott, amely sok csepelinek adott menedéket. Keresve sem találhattunk volna alkalmasabb helyet a tárlatnak, ha patetikusan fogalmaznék, azt mondhatnám, a forradalom szelleme ma is itt jár közöttünk.

Tisztelt Hölgyeim és Uraim!

Kedves Csepeliek!

Mi, magyar hazafiak, csepeliek, valamennyien 1956 örökösei vagyunk.

A szabadság a legfontosabb nemzeti értékünk. A szabadság azt jelenti, hogy magunk döntünk magunkról. Nem hagyjuk, hogy más államok, nemzetek érdekei befolyásoljanak bennünket. Mi tudjuk csak, hogy mi hogyan szeretnénk élni. A szabadságot ma is, holnap is, mindennap meg kell védeni. Szerencsére manapság már nem fegyverrel, hanem okosan érvelve, közéleti, politikai, kulturális eszközökkel. És ebben a munkában minden magyarra szükség van.

A szabadságunkra, a felelősségünkre is emlékeztet a mostani tárlat.

Köszönöm a figyelmet.

Szanowni Państwo!

Drodzy mieszkancy Csepelu!

Na temat roku 1956 mówiono już często i w różne sposoby, za mojego dzieciństwa nazywano go kontrrewolucją, pózniej powstaniem, a w końcu tym, czym rzeczywiście była: rewolucją i walką o wolność. Tym, którzy w gorączkowe dni rewolucji słowami czy brońmi walczyli w obronie ojczyzny, którzy byli rówieśnikami i naocznymi świadkami, październik 56-ego roku wpalił sie w pamięć na całe życie. Jednak młodsze pokolenia mogły się zapoznać z wydarzeniami tylko z opowiadań starszych osób. Wiemy dobrze, że tam, gdzie są bohaterzy, są także i zdrajcy. Nie w każdej rodzinie opowiadano o rewolucji w sposób stosowny i należyty, nie w każdej rodzinie zostało powiedziane, iż bohaterem jest Gergely Pongracz, a nie morderca János Kádár. Nic więc dziwnego, że w 2016 roku część młodych ludzi nie rozumie, bo jakby mogła zrozumieć wspaniałości  roku 56-ego i nigdy nie myśli o niej inaczej, niż o martfym materiale obowiązkowych uroczystości szkolnych.

Bez samodzielnych myśli pamięć 1956-ego roku zostanie uszkodzona. Po upływie sześćdziesięciu lat jakbyśmy nie mogli dokładnie sformułować, dlaczego jest ważny dla przyszłości Węgier 23. października. Historycy, naukowcy, badacze często mówią, że wszystko, co się stało to już historia. Że nie należy przeżywać, lecz raczej badać wydarzenia roku 56-ego. Ja jednak wierzę, iz póki zachowujemy pamięć ludzi z krwi i kości, nie możemy zamknąć dwudziestego trzeciego października w podręcznikach historii.

Bowiem potrzebujemy swoich bohaterów, idoli, na których dzień w dzień możemy spojrzeć z dumą. Uhonorowanie bohaterów naucza nam szacunku samych siebie. Bez idoli nie ma przyszłości.

Gdy w węgierskim zgromadzeniu narodowym – wraz z Szilárdem Németh – reprezentowałem Csepel, miałem zaszczyt siedzieć obok Marii Wittner. Jest ona honorowym obywatelem Csepelu, jak również niedawno zmarły generał major Sándor Kovács czy też Béla Fráter, który obalił pomnik Stalina. Jesteśmy dumni z tego, że dawni bohaterowie wskazują drogę dzisiejszym mieszkańcom Csepelu. Jestem jednak pewien, że własnie poprzez ich pamięć i obecność rok 1956 nie jest tylko materiałem do nauczania w szkołach, nie jest martwą literą w podręcznikach historii.

Csepelski Punk Dumy z 1956r., stała ekspozycja dzielnicy została powołana do życia już z założenia zamiarem dostosowania. Aby dostosować się do rzeczywistości a nie do kłamstw zanieczyszczających pamięć pokoleń. Aby nie tylko w słowach gloryfikować rok 56, lecz aby ożywić czasy historyczne.

W pierwszej części ekspozycji znajdziemy wystawę historyczną, którą przechadzając zyskamy wgląd na drogę prowadzącą do roku 56ego, na wydarzenia rewolucji, na krwawo stłumione walki wyzwoleńcze. Możemy się zapoznać z bohaterami Csepelu 1956 roku, z tymi prostymi ludźmi, głównie robotnikami, którzy stanęli na czele w buncie przeciwko reżimu komunistycznemu, za co musieli zapłacić życiem. O wydarzeniach historycznych opowiadają obrazy, powiększone zdjęcia z tego okresu, dokumenty historyczne. W gablotach znajdziemy wiele do zobaczenia: kajdanki, pałki, pistolety, lub także broni rewolucjonistów, od koktajlu Mołotowa do karabinów maszynowych.

Pod wzgórzem znajduje się wnętrze schroniska. Tutaj wystawa kontynuuje się obrazami życia, które zabierają zwiedzających w czasie o 60 lat wstecz. W obiekcie przeciwlotniczym wyposażnym w meble autentyczne odpowiednią atmosferę życia zapewniają manekiny ubrane w stroje lat 50-tych.

4-ego listopada 1956r. o świcie wojska radzieckie zajęły kluczowe punkty strategiczne w Budapeszcie i na Węgrzech. My, mieszkańcy Csepelu możemy być szczególnie dumni z naszych przodków: tu walczyli najdłużej przeciwko inwazji Rosjan. Tu, pod wzgórzem Tamariski przeciąnęło się schronisko przeciwlotnicze, które chroniło wielu z Csepelu. Nawet szukając, nie moglibyśmy znaleźć bardziej odpowiedniego miejsca na wystawę, gdybym to sformuował patetycznie, mógłbym powiedzieć, że duch rewolucji i dziś przechadza wśród nas.

Szanowni Państwo!

Drodzy mieszkańcy Csepelu!

My, węgierscy patrioci, ludzie z Csepelu, jesteśmy wszyscy spadkobiercami roku 56-ego.

Wolność jest najważniejszą wartością narodową. Wolność oznacza, że sami zdecydujemy o samich siebie. Nie pozwolimy, aby interesy innych państw, narodów wywierały na nas wpływ. To tylko my wiemy, jak chcemy żyć. Wolność powinniśmy chronić i dziś, a także jutro, codziennie. Na szczęście, dzisiaj już nie bronią, lecz mądrze argumentując, sposobami życia publicznego, środkami politycznymi i kulturalnymi. I w tej pracy są potrzebni wszyscy węgrzy.

Obecna wystawa przypomina nam naszą wolność i również naszą odpowiedzialność.

Dziękuję za uwagę.